نشست تخصصی «از هشتگ تا کنش، بازتعریف گفتمان کنش بانوان در فضای مجازی»

اولین نشست مقام بانوان، با عنوان «از هشتگ تا کنش، بازتعریف گفتمان کنش بانوان در فضای مجازی»، در تاریخ 21 آبان ماه 1404 در محل فرهنگسرای خانواده با دبیری سرکار خانم اکرم باقریان برگزار گردید. در این نشست، خانم دکتر محمدی، سرکار خانم مهدیه سادات محور، سرکار خانم زهرا عبدالهی و سرکار خانم مینا یاری به تبیین نقش بانوان و اهمیت حضور موثر در فضای مجازی پرداختند.

نشست تخصصی «از هشتگ تا کنش؛ باز تعریف گفتمان کنش بانوان در فضای مجازی» با هدف ارتقای سطح فعالیت و اثرگذاری بانوان در فضای مجازی و رسانه، با حضور جمعی از اساتید، پژوهشگران و فعالان این حوزه برگزار شد. در این جلسه، چهار تن از بانوان صاحب‌نظر به بررسی چالش‌ها، آسیب‌ها و راهکارهای حضور موثر زنان در فضای مجازی پرداختند.

 

در ادامه اهم مباحث مطرح شده توسط اساتید حاضر در نشست ارائه می‌گردد.

 

خانم دکتر فاطمه محمدی، سیاست‌پژوه حوزه‌های اجتماعی، زنان و خانواده، بحث خود را با محوریت خلاء گفتمانی و هویت‌سازی مطرح نمود. ایشان با اشاره به فقدان یک مانیفست یا نقشه راه مشخص برای فعالیت زنان، تصریح کرد، «ما هیچ "دال مرکزی" در حوزه گفتمانی حضور و فعالیت زنان در حوزه رسانه نداریم.» این نقد به این معناست که پیش از هر اقدامی، باید تعاریف بنیادین و محور اصلی فعالیت زن مسلمان ایرانی در رسانه مشخص شود تا سایر فعالیت‌ها حول آن شکل بگیرند و از پراکنده‌کاری جلوگیری شود.

 

در ادامه، سرکار خانم مهدیه سادات محور، تهیه‌کننده، کارگردان و مدیر خانه رسانه‌ای دیما، بر لزوم به دست گرفتن ابتکار عمل تاکید کرد. ایشان با دعوت بانوان به خروج از موضع انفعال بیان داشت، «در فضای مجازی به جای اینکه قصه شویم، سعی کنیم قصه بسازیم.» این سخن به معنای آن است که اگر بانوان خودشان روایتگر و خالق داستان‌های خود نباشند، دیگران برای آن‌ها و درباره آن‌ها داستان‌سرایی خواهند کرد. لذا فاعلیت در قصه‌سازی بانوان و روایت‌های زنانه و مادرانه، فقط و فقط ‌ویژه‌ی بانوان است و عدم ورود در این عرصه، موجب روایت غلط خواهد شد.

 

سرکار خانم زهرا عبدالهی، مجری و کارشناس رسانه، در ادامه‌ی نشست، به نقد رفتارهای سطحی در فضای مجازی پرداخت. وی با تفکیک میان «حضور» و «کنشگری»، هشداری جدی به فعالان این عرصه داد و تاکید کرد، «لایک کردن، ری‌توئیت کردن و استوری کردنِ صرف، به معنای فعال رسانه‌ای بودن نیست.» این گزاره به خوبی نشان می‌دهد که کنشگری واقعی نیازمند تولید فکر، جریان‌سازی و داشتن هدف است و نباید فعالیت‌های روزمره و واکنشی را با کنشگری فعال اشتباه گرفت.

 

در انتهای این نشست، سرکار خانم مینا یاری، کارشناس و پژوهشگر حوزه رسانه و زنان، راهکاری عملیاتی برای تولید محتوا ارائه داد. وی با نقد نگاه کالایی یا ویترینی به زن در رسانه، خواستار تغییر زاویه دید شد و گفت، «باید در محور تولیدات فضای مجازی، از محور "نمایش زنانه" به محور "روایت زنانه" برویم.» این جمله کلیدی، مرز میان استفاده ابزاری از زنان (نمایش) و استفاده از اندیشه و نگاه زنان (روایت) را مشخص می‌کند. روایت زنانه یعنی جهان را از دریچه نگاه و تحلیل یک زن بیان کردن، نه صرفاً تصویر زن را نشان دادن؛ لذا باید محوریت حصور زنان را از «نمایش» به «روایت» تغییر داد.