در این وبینار تخصصی، کارشناسان برجسته حوزه فناوری و روابط بین‌الملل، ریشه‌های تاریخی و ابعاد استراتژیک منازعه فناورانه چین و ایالات متحده را تشریح کردند. این تحلیل نشان داد که رقابت کنونی، فراتر از یک جنگ تجاری، نبردی تمام‌عیار بر سر تعیین معماری نظم نوین جهانی است؛ نظمی که در آن، فناوری حرف اول و آخر را می‌زند.

دکتر محمدمهدی گلشاهی، پژوهشگر ارشد حوزه فناوری، در این نشست آنلاین، منازعه پکن و واشنگتن را دارای دو میدان اصلی دانست: نبرد بر سر «سهم بازار» در فناوری‌های آینده‌ساز مانند 5G و هوش مصنوعی، و رقابتی حیاتی‌تر بر سر «استانداردسازی» و تعیین قواعد بازی در دنیای دیجیتال.

به گفته این تحلیلگر، این رویارویی در چهار پرده تاریخی شکل گرفته است:

1. دوره سلطه آمریکا (دهه ۹۰): پس از جنگ سرد، ایالات متحده با تأسیس نهادهایی چون آیکان (ICANN) و صدور فرمان‌های اجرایی برای حفاظت از زیرساخت‌های خود، اینترنت را به عنوان ابزاری برای تداوم هژمونی جهانی خود طراحی کرد.

2. ظهور دیوار آتش بزرگ چین (۲۰۰۵-۲۰۱۳): چین در این دهه با توسعه اینترنت ملی خود و جایگزین‌سازی سرویس‌های غربی، به تدریج خود را از اکوسیستم دیجیتال آمریکا جدا کرد و به یک قدرت مستقل در فضای مجازی تبدیل شد.

3. نقطه عطف اسنودن و آغاز تقابل (۲۰۱۳-۲۰۲۰): افشاگری‌های ادوارد اسنودن، زنگ خطر را برای جهان به صدا درآورد و به استراتژی استقلال‌طلبانه چین مشروعیت بخشید. پکن با رونمایی از برنامه بلندپروازانه «ساخت چین ۲۰۲۵»، رسماً برای کسب رهبری فناوری در جهان خیز برداشت و منازعه وارد فاز تقابل مستقیم شد.

4. جنگ سرد فناوری (۲۰۲۰ به بعد): این دوره که با جنگ تعرفه‌ها و تحریم‌های گسترده علیه شرکت‌های چینی مانند هوآوی آغاز شد، نشان‌دهنده آغاز یک درگیری تمام‌عیار و بلندمدت است.

این گزارش نشان می‌دهد که استراتژی چین، جایگزینی تقابل مستقیم با «ایجاد موازنه» از طریق ائتلاف‌های «جنوب-جنوب» و پروژه‌هایی مانند «یک کمربند-یک جاده» بوده است. پکن با سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت‌های دیجیتال آسیا، آفریقا و حتی اروپا، به دنبال ایجاد وابستگی متقابل و تضعیف بلوک غرب است.

یکی از مهم‌ترین نکات مطرح‌شده در این وبینار، ترسیم نقشه جدید جهان بر اساس نظریه «ریملند فناوری» بود. بر این اساس، جهان به چهار منطقه استراتژیک تقسیم شده است: شرق آسیا (مرکز تولید سخت‌افزار)، جنوب شرق آسیا (مرکز انتقال داده)، خاورمیانه و آفریقا (بازارهای مصرف نوظهور)، و جهان غرب (مرکز مصرف نرم‌افزار). نبرد اصلی امروز بر سر کنترل این مناطق کلیدی است.

در نهایت، این وبینار تأکید کرد که جهان در آستانه شکل‌گیری یک نظم دوقطبی دیجیتال قرار دارد؛ نظمی که در آن، خط‌کشی‌های سیاسی و اقتصادی آینده، بیش از هر چیز بر اساس زیرساخت‌های فناورانه و اتحادهای دیجیتال تعریف خواهد شد.